Muzeum Wsi Kieleckiej zostało powołane do życia decyzją Wojewody Kieleckiego z dn. 21 sierpnia 1976 r. Samodzielną działalność rozpoczęło w dniu 1 stycznia 1977 r.

Celem działania Muzeum Wsi Kieleckiej jest gromadzenie, ochrona i udostępnianie zabytków kultury ludowej z obszaru województwa świętokrzyskiego, ze szczególnym uwzględnieniem budownictwa ludowego oraz popularyzacja kultury ludowej.

Oddziałami Muzeum Wsi Kieleckiej są:

  • Park Etnograficzny w Tokarni w gminie Chęciny
  • Dworek Laszczyków w Kielcach
  • Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie
  • Obiekty in situ: Zagroda Czernikiewiczów w Bodzentynie oraz Wiatrak Kamienny w Szwarszowicach

Siedziba dyrekcji muzeum oraz część biur mieści się w budynku wystawienniczo-administracyjnym na tyłach zabytkowego Dworku Laszczyków w Kielcach.

Głównym obiektem muzeum jest Park Etnograficzny w Tokarni, położony przy drodze krajowej nr 7 z Kielc do Krakowa. Zadaniem skansenu jest zachowanie zabytków budownictwa wiejskiego i małomiasteczkowego kielecczyzny oraz prezentowanie ich w otoczeniu zbliżonym do pierwotnego i w naturalnych zespołach fragmentów wsi.

Teren parku etnograficznego w 1995 r. został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych
(nr rej.: A.269 z 17.07.1995).

Park Etnograficzny, w którym znajdują się stałe ekspozycje budownictwa wiejskiego, małomiasteczkowego i dworskiego, usytuowany jest w Tokarni, około 20 kilometrów od Kielc. Skansen, położony w malowniczym zakolu Czarnej Nidy, liczy aż 65 hektarów z czego 20 hektarów stanowi las. Zróżnicowanie terenu skansenu pozwala prezentować zabytkowe budynki w warunkach zbliżonych do naturalnych.

Założenia merytoryczne i naukowe ekspozycji opracował w 1971 roku etnograf, prof. dr hab. Roman Reinfuss z Pracowni Badania Polskiej Sztuki Ludowej Instytutu Sztuki przy Polskiej Akademii Nauk.

 

Nagrody i wyróżnienia przyznane Muzeum Wsi Kieleckiej:

 

  • BIG SEEBIG SEE Architecture Award 2023 / Mauzoleum Martyrologii Ws Polskich w Michniowie
  • PROPERT DESIGN AWARDS 2021 w kategorii Bryła - obiekty publiczne / Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie
  • MAGAZYN ARCHITEKTONICZNY GLOBALDESIGN (CHINY): Grand Prize: w kategorii Public Faciliti: projekt Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie
  • YUANYE AWARDS 2021 - obiekt publiczny / Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie
  • POLITYKA. Najlepszy projekt architektoniczny w Polsce. Nagroda internautów 2021 / Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie
  • WYRÓŻNIENIE - Grzegorz Chorążek / grafik /- plakat ”Portret zapomniane prowincji kieleckiej. Pierściński, Buczkowski, Gajewski” / 28. Ogólnopolski Przegląd Plakatu Muzealnego o Ochrony Zabytków 2021
  • ŚWIĘTOKRZYSKI DIAMENT 2019 za: promowanie historii kultury ziemi świętokrzyskiej
  • LIDER REGIONU 2023 w kategorii: Kultura
  • LIDER REGIONU 2022 w kategorii: Historia i Kultura
  • LIDER REGIONU 2021 w kategorii: Historia i Kultura
  • LIDER REGIONU 2020 w kategorii: Historia i Kultura
  • LIDER REGIONU 2018 w kategorii: Kultura. Mocna Marka
  • LIDER REGIONU 2017 w kategorii: Mocna Marka
  • LIDER REGIONU 2015 w kategorii: Historia i Kultura
  • LIDER REGIONU 2013 w kategorii: Kultura
  • LIDER REGIONU 2012 w kategorii: Sport, turystyka i rekreacja
  • LIDER REGIONU 2011 w kategorii: Kultura
  • LIDER REGIONU 2010 w kategorii: Kultura
  • SKRZYDŁA 2018 za: stałe podnoszenie jakości usług i rozwój oferty Parku Etnograficznego w Tokarni
  • SKRZYDŁA 2016 za: podejmowanie działań promujących produkt lokalny i dziedzictwo kulinarne regionu świętokrzyskiego
  • SKRZYDŁA 2015 za: projekt: "Z szafy prababci. Ubiory różnych zawodów w małym miasteczku kieleckiem w latach 20. i 30. XX w."
  • SKRZYDŁA 2014 za: skuteczne pozyskiwanie środków zewnętrznych na realizację projektu, których celem jest ochrona dziedzictwa kulturowego
  • SKRZYDŁA 2012 za: program etnograficznych lekcji i warsztatów dla dzieci i dorosłych
  • SKRZYDŁA 2010 za: rozbudowę i rewitalizację Parku Etnograficznego w Tokarni
  • SUPER WĘDROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI 2014 za: wybitne zasługi dla rozwoju turystyki w województwie świętokrzyskim
  • WĘDROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI 2010 za: zasługi dla rozwoju turystyki w województwie świętokrzyskim
  • WĘDROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI 1999 za: szczególne zasługi dla rozwoju turystyki w województwie świętokrzyskim
  • MICHELIN: PRZEWODNIK 2018 "GUIDE VERTE POLOGNE" - 2 * dla Parku Etnograficznego w Tokarni
  • BEST FOR SCHOOL TRAVELLERS IN POLAND 2017 w kategorii: Najbardziej interesujący skansen, II miejsce
  • CERTYFIKAT 2016 POLSKIEJ ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ za: najlepszy produkt turystyczny - Park Etnograficzny w Tokarni
  • KULTURA ONLINE.PL III miejsce za: najciekawszy skansen w Polsce
  • TOP 5 ATRAKCJI TURYSTYCZNYCH W POLSCE 2016 POLSKIEJ ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ: II miejsce dla Parku Etnograficznego w Tokarni
  • Magazyn Literacki "Książki" Nagroda Magellana 2016 w kategorii: Przewodnik mobilny
  • RÓŻA REGIONÓW 2015 w kategorii: aplikacja mobilna, II miejsce
  • DEZEEN MAGAZINE - Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie w gronie 12 najbardziej oczekiwanych budowli na świecie - rok 2015.
  • EURO-SYMBOL Dziedzictwa Kulturowego 2012
  • GOOGLE 2011 Highly Commended Public Service Architecture Poland: Martydom in Michniow by Nizio Design International
  • PLEBISCYT POLSKIEJ ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ 2004 wyróżnienie: "Ziemia świętokrzyska, piękna, nieznajoma"