Park Etnograficzny w Tokarni
WIATRAK Z GRZMUCINA
Drewniany młyn wietrzny typu rolkowego z Grzmucina (gm. Gózd) wybudowano w 1921 r., w miejscu starszego, zniszczonego wiatraka kozłowego. Budynek wykonano na zamówienie lokalnego młynarza. W wiatraku prowadzono przemiał do 1950 r.
Jest on jedynym przykładem wiatraka rolkowego na Kielecczyźnie.
Budynek „paltraka”, jak również nazywano ten typ młynów; obracano do kierunku wiatru za pomocą ręcznego kołowrotu z liną, zwanego „babą”. Wiatrak posadowiono na niskim, centralnym palu oraz na sześciu stalowych wózkach z rolkami, poruszających się po stalowej szynie, w kształcie okręgu. Szynę przytwiercdzono do drewnianego pierścienia, ułożonego na kamiennym fundamencie. Na wózkach opiera się masywny „krzyżulec”, z belek dębowych, w którym umieszczone są słupy nośne, szkieletowej konstrukcji budynku.
Mechanizm zasilający tworzą: dwa skrzydła („śmigi”), wał skrzydłowy z kołem blatowym oraz pionowy wał z kołem „bąklowym”, przechodzący przez wszystkie piętra wiatraka. Pomocniczym urządzeniem, umożliwiającym zatrzymanie pracy młyna jest hamulec zwany „stawidłem”. Na drugiej kondygnacji wiatraka zamontowano dwa „mlewniki”, czyli złożenia kamieni młyńskich a na pierwszej urządzenia do oddzielania mąki od produktów ubocznych mielenia- odsiewacze cylindryczne.